Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA)
Ruim twee miljoen Nederlanders hebben een fysieke of mentale beperking. Toch blijkt uit recent onderzoek van de Universiteit Utrecht dat deze groep nog altijd fors achterstaat op de arbeidsmarkt. De kans om uitgenodigd te worden voor een sollicitatiegesprek daalt met gemiddeld 35% als een kandidaat in een motivatiebrief aangeeft een beperking te hebben. Hoogleraar Lars Tummers, die het onderzoek leidde, noemt het probleem hardnekkig: “De inclusieve arbeidsmarkt is nog ver weg.”
Discriminatie bij selectie
Tummers en zijn team onderzochten onder andere hoe werkgevers reageren op sollicitaties van kandidaten met een arbeidsbeperking. Hiervoor werden honderden fictieve sollicitaties gestuurd op echte vacatures. De enige variabele? Sommige fictieve kandidaten zaten in een rolstoel, anderen niet. Ook de toon van de motivatiebrief had invloed: sollicitanten die aangaven sterker te zijn geworden door hun beperking, werden zelfs nog minder vaak uitgenodigd. Volgens Tummers weerspiegelt dit een voorkeur voor ‘normaliteit’ boven kwetsbaarheid – zelfs als die laatste positief wordt gepresenteerd.
Beeldvorming en misvattingen
Werkgevers noemen drie terugkerende redenen waarom zij mensen met een beperking niet aannemen: zorgen over productiviteit, extra kosten, en gebrek aan kennis of ervaring. Ook blijkt dat sociaal wenselijke antwoorden in interviews zelden overeenkomen met daadwerkelijk gedrag. Organisaties die wél kiezen voor een inclusieve aanpak, doen dat vaak vanuit maatschappelijke betrokkenheid, persoonlijk contact met mensen met een beperking, of het besef van concurrentievoordeel.
Wetgeving en beleid
De Banenafspraak, waarbij werkgevers sinds 2013 de opdracht kregen 100.000 extra banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking, loopt eind 2025 af. De doelstelling wordt naar verwachting niet gehaald. Met name overheidswerkgevers blijven ver achter. Volgens Tummers zouden stevige maatregelen zoals een quotum of financiële compensatie kunnen bijdragen. Ook vereenvoudiging van wet- en regelgeving en ondersteuning met jobcoaching of proefplaatsingen blijkt effectief in de praktijk.
Relevantie voor professionals in arbeid en gezondheid
Voor arbeidsdeskundigen, HR-professionals en casemanagers onderstreept dit onderzoek het belang van bewustwording en concrete ondersteuning bij inclusief werkgeven. Het aanpassen van werkomstandigheden kan beperkingen wegnemen, en ervaring leert dat persoonlijke contacten vaak de sleutel zijn tot verandering. Zeker in een krappe arbeidsmarkt is het benutten van dit arbeidspotentieel niet alleen wenselijk, maar noodzakelijk.
Lees het volledige artikel op TBV-Online.