Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen (NVvA)
De structurele krapte op de arbeidsmarkt verandert het speelveld. Volgens nieuw onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) zetten werkgevers onder druk van personeelstekorten steeds vaker in op het aanbieden van meer uren en vaste contracten. Dit biedt kansen om arbeidsvoorwaarden te verbeteren – vooral voor groepen die traditioneel oververtegenwoordigd zijn in deeltijd- of flexbanen, zoals vrouwen, jongeren en mensen met een migratieachtergrond.
Verwachtingen sluiten niet altijd aan op realiteit
Werkgevers gaan bij hun arbeidsvoorwaarden vaak uit van aannames over de wensen van werknemers. Zo verwachten zij dat vrouwen in deeltijd willen werken vanwege zorgtaken, of dat jongeren en mensen met een migratieachtergrond baat hebben bij flexibele contracten. Die aannames blijken lang niet altijd te kloppen. Veel deeltijders willen juist méér uren werken en een vast dienstverband. De krapte op de arbeidsmarkt maakt het urgenter om die wensen serieus te nemen.
Beperkte ruimte voor extra beloning
In sectoren als de zorg en schoonmaak ligt deeltijdwerk deels aan de organisatie van het werk, met pieken in de vroege ochtend en avond. Toch blijkt uit het SCP-onderzoek dat werkgevers door de aanhoudende krapte bereid zijn om roosters anders in te richten of contracten uit te breiden. Extra beloning is echter vaak lastig, omdat cao-afspraken weinig ruimte laten voor loonsverhogingen of extra’s.
Meer uren werken loont
Zowel werknemers als werkgevers denken vaak dat méér werken financieel weinig oplevert of zelfs nadelig uitpakt. In werkelijkheid gaan de meeste deeltijders er wél op vooruit als zij hun contracturen uitbreiden. Dat blijkt uit aanvullend onderzoek van het Centraal Planbureau. Tools zoals de UrenWerkBerekenaar helpen werknemers dit inzichtelijk te maken. Overheid en werkgevers kunnen het gebruik van zulke tools stimuleren om misvattingen weg te nemen.
Het gesprek aangaan
Opvallend is dat werkgevers en werknemers zelden met elkaar in gesprek gaan over gewenste contracturen. Veel deeltijdcontracten worden verlengd zonder heroverweging van de werktijd. Het SCP pleit ervoor om dit gesprek – bijvoorbeeld tijdens functioneringsgesprekken – structureel te voeren. De behoefte aan meer uren kan in de loop van de tijd veranderen, zeker als privéomstandigheden verschuiven.
Voor HR-professionals, beleidsmakers en arbeidsdeskundigen biedt het rapport inzichten in hoe aannames en structuren rond arbeidsgedrag tegen het licht gehouden kunnen worden.
Lees het volledige artikel op de website van het SCP.