Iedereen doet mee

Wij hebben de ambitie dat in Nederland alle arbeidsorganisaties alle mensen, al dan niet met een beperking, chronische ziekte of arbeidshandicap (kunnen) laten werken in een veilige en gezonde werkomgeving. Wij streven ernaar dat werk altijd passend of passend te maken is.

Met Iedereen doet mee willen wij bewustwording creëren bij in de eerste plaats alle arbeidsdeskundigen en verder bij werkgevers ten aanzien van het inclusief organiseren van werk. Wij willen zorgen voor impact door een bijdrage te leveren aan de structurele verandering van arbeidsorganisaties, waardoor iedereen naar vermogen kan meedoen in werk. Hiermee wordt echt recht gedaan aan de grote waarde van arbeid voor iedereen. Want werken zorgt voor zingeving, structuur, collegialiteit en inkomen. Ook is werk het beste medicijn. Mensen zijn daardoor gelukkiger en staan positiever in het leven.

In de inclusieve arbeidsorganisatie werken mensen met en zonder een beperking, chronische ziekte of arbeidshandicap met elkaar samen. Het werk is zo ingericht dat medewerkers altijd taken hebben die passen bij hun capaciteiten, interesses, talenten en vaardigheden. Duurzame inzetbaarheid is hierbij het sleutelbegrip. De kwaliteit van het werk staat centraal. Iedereen levert een bijdrage naar eigen vermogen en op eigen manier. Dat vraagt om maatwerk.

Een arbeidsorganisatie waar iedereen zijn talenten optimaal kan benutten, komt zowel medewerker als werkgever ten goede. Dat staat voorop. Inclusieve arbeidsorganisaties bewijzen volgens onderzoek ook beter te presteren. Inclusie is zowel een doel als een middel om knelpunten bij de werkgever weg te halen.

Voor meer informatie: lees dit visiedocument.

Adviezen aan werkgevers

  1. Zet in op de kwaliteit van werk:
    • een goede match tussen persoon en werk
    • met aandacht en maatwerk voor wat werk inhoudt
    • kijk waar begeleiding nodig is
    • stel werkinteresses centraal
    • leer stressmanagement hanteren indien nodig
    • maak een omgeving van leren en ontwikkelen als ook kennis van ontwikkelmogelijkheden
    • haal arbeidsdeskundige expertise in huis om de passendheid van werk te beoordelen
    • haal arbeidsdeskundige kennis in huis wat een evenwichtige functie is
    • wees flexibel
    • creëer eigen regelmogelijkheden van werknemers (zoals mensen uit de doelgroep, oudere werknemers en werknemers met een zwaar beroep)
    • zorg voor een goede fysieke werkomgeving
    • zorg voor een goede sociale werkomgeving
    • kijk naar de kwaliteit van de werktijden
    • kijk naar de intensiteit van het werk
  2. Zorg voor een goede introductie van de werknemer op de werkvloer: schets een reëel verwachtingspatroon en laat goede afspraken maken
  3. zorg voor een organisatieklimaat gericht op inclusie: steun op de werkplek door collega’s, mentor en jobcoach
  4. Zorg voor aanwezigheid van draagvlak, kennis en respect: waardering in alle lagen van de organisatie (inclusief HRM, kennis van de doelgroepen en commitment van het bestaande personeel op de werkvloer)
  5. Investeer in herontwerp van functies: aanpassingen van de functie, de werkinhoud en de werkplek, verder kijken dan alleen het verdienmodel
  6. Heb aandacht voor de duurzame inzetbaarheid van het bestaande personeel: continu aandacht voor nieuwe én zittende medewerkers, gericht op kwaliteit van arbeid
  7. Monitor, evalueer, stel bij en consolideer vers werknemers steeds meer aan op hun eigen verantwoordelijkheid

Adviezen aan werknemers of potentiele werknemers

  1. Zoek steun vanuit het eigen netwerk: zorg voor betrokkenheid van anderen als partner, ouders en andere familieleden, inzet van lokale hulpbronnen, ondersteuning door samenwerkende instanties
  2. Organiseer (of laat organiseren) een samenhangend zorgaanbod in combinatie met arbeidstraining
  3. Wees bekend met jouw eigen ‘’handleiding’’ en randvoorwaarden voor werk bij een potentiële werkgever
  4. Wees je bewust van werknemersvaardigheden en motivatie
  5. Heb of verwerf inzicht in coping mechanismen (hoe je omgaat met tegenslagen, uitdagingen etc)
  6. Heb of verwerf inzicht in je eigen vaardigheden, competenties, opleiding en werkervaring en wees daar ook trots op!

(Bron: Centrum Inclusieve Arbeidsorganisatie)

Rol arbeidsdeskundige bij Iedereen doet mee

Als specialist in de relatie mens, werk en inkomen is de arbeidsdeskundige bij uitstek geschikt om tegenover werkgevers als ambassadeur van inclusief organiseren van werk op te treden. Vanuit de kennis en ervaring over individuele casuïstiek ten aanzien van de perfecte match tussen mens en werk kan de arbeidsdeskundige arbeidsorganisaties ook adviseren over het geheel van werk en het passend maken daarvan voor iedereen, dus zowel zittend als nieuw personeel.

Inclusief organiseren van werk is een speerpunt zijn in de uitoefening van het vak van elke arbeidsdeskundige. Juist met zijn of haar bijdrage is veel winst in bedrijven en organisaties te behalen. De arbeidsdeskundige heeft drie rollen bij het inclusief organiseren van werk:

  • Ambassadeur

De arbeidsdeskundige vestigt de aandacht op het grote (maatschappelijke) belang van het inrichten van inclusieve arbeidsorganisaties. Inclusiviteit kan de werkgever oplossingen bieden. Hierover gaat de arbeidsdeskundige in gesprek met werkgevers en met publieke en politieke organisaties. Deze rol is belangrijk voor alle arbeidsdeskundigen die te maken hebben met werkgevers, op welke manier en in welke vorm dan ook.

  • Adviseur

De arbeidsdeskundige adviseert de werkgever over hoe die ervoor kan zorgen dat iedereen meedoet binnen de arbeidsorganisatie. Hij of zij analyseert met een generalistische blik de inhoud van het werk en de werkprocessen en bepaalt wat de optimale verdeling van het werk is. Deze rol is weggelegd voor arbeidsdeskundigen die hiervoor speciaal zijn opgeleid. Elke arbeidsdeskundige moet wel weten dat deze rol er is om een goede ambassadeur te kunnen zijn.

  • Ondersteuner

De arbeidsdeskundige biedt de werkgever praktische ondersteuning bij het inrichten van een inclusieve werkomgeving. Het gaat om het ontwikkelen en monitoren van duurzame inzetbaarheid. De arbeidsdeskundige maakt een match tussen de individuele belastbaarheid van medewerkers (huidige en toekomstige) en de belasting in werk en biedt de werkgever ondersteuning bij alles wat daaromheen speelt. Elke arbeidsdeskundige moet deze rol kunnen vervullen.

De rollen van ambassadeur, adviseur en ondersteuner vragen een duidelijke gerichtheid op de organisatiekant: het aspect ‘werk’ in de driehoek mens, werk en inkomen staat centraal. De arbeidsdeskundige adviseert de werkgever over hoe werk duurzaam kan worden ingericht. De sleutelwoorden in de relatie tussen arbeidsorganisatie en werkende zijn wederkerigheid en gezamenlijkheid. De arbeidsdeskundige kan de drie rollen vervullen, omdat hij of zij analytisch alles in huis heeft wat hoort bij het ontleden van werk en ook zorgt voor de perfecte match tussen mens en werk. De arbeidsdeskundige heeft verstand van belasting en belastbaarheid van mensen, van functies, taken en processen en van wetten en regelgeving. Ook weet de arbeidsdeskundige wat er op de arbeidsmarkt speelt bij het werkfit maken van mensen.

Deze indeling komt onder meer voor in de intreerede Organiseren van de inclusieve arbeidsmarkt (arbeidsdeskundige handvatten voor werkgevers) van Shirley Oomens (bijzonder lector Arbeidsdeskundigheid, Hogeschool Arnhem-Nijmegen, rede uitgesproken op 1 juni 2017) en de inaugurale rede We zijn nog maar net begonnen van Roland Blonk (bijzonder hoogleraar Arbeidsdeskundigheid en Inclusieve Innovatie van Arbeid, Tilburg University, rede uitgesproken op 6 april 2018).

Andere organisaties die zich bezighouden met inclusief organiseren van werk

Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN)
AWVN doet veel om inclusief werkgeven onder de eigen leden te promoten. Zo kunnen werkgevers met de zelfcoach zelf aan de slag gaan met inclusief werkgeven. AWVN heeft ook een Nationale voorbeeldenbank inclusief werkgeven met honderden artikelen, filmpjes en webpagina’s van of over inclusieve bedrijven.

  • AWVN: Inclusief werkgeven
  • Zelfcoach voor werkgevers
  • Nationale voorbeeldenbank

www.awvn.nl

De Normaalste Zaak
Dit is een netwerk van zo’n 750 mkb-ondernemers en grote werkgevers die samen aan een inclusieve arbeidsmarkt bouwen. De Normaalste Zaak brengt werkgevers bij elkaar om praktijkvoorbeelden te delen en op te komen voor gezamenlijke belangen. In diverse branches zijn Inclusieversnellers actief. De Normaalste Zaak organiseert door het hele land praktijktafels om knelpunten voor inclusief werkgeven bespreekbaar te maken en oplossingen te bedenken.
www.denormaalstezaak.nl

UWV
UWV wil een inclusieve werkgever zijn, een bedrijf waar mensen met een arbeidsbeperking een geschikte baan kunnen vinden. Daartoe is tussen medio 2013 en medio 2016 het project UWV Inclusief uitgevoerd, waarbij gebruik is gemaakt van de aanpak IHW (Inclusief Herontwerp van Werk). Van de 111 medewerkers met een Wajong-status voor wie een functie is gecreëerd, waren er eind 2017 nog 101 aan het werk. Dit positieve resultaat was aanleiding voor een onderzoek door het Centrum Inclusieve Arbeidsorganisatie. Het onderzoeksrapport Evaluatie UWV Inclusief is in augustus 2019 verschenen.
www.samenvoordeklant.nl

Programmaraad
De Programmaraad ondersteunt de 35 arbeidsmarktregio’s bij het meer mensen aan het werk helpen. Kernwoorden hierbij zijn inspireren, verbinden, stimuleren van ontwikkeling en delen van kennis. De informatie en bijeenkomsten zijn vooral gericht op professionals in het sociaal domein. Binnen de Programmaraadraad werken Divosa, VNG, UWV en Cedris samen.
www.samenvoordeklant.nl

Toolbox Inclusief
Dit instrument is een initiatief van rijkswerkgevers. De Toolbox Inclusief biedt praktische informatie voor werkgevers binnen én buiten het Rijk. De toolbox bevat veel links naar relevante informatie in antwoord op vragen van werkgevers die streven naar inclusief werkgeverschap. De aanwijzingen en tips maken het makkelijker om werknemers aan te nemen, te behouden en te laten doorstromen.
www.toolboxinclusief.nl

CIAO!
Het Centrum Inclusieve arbeidsorganisatie (CIAO) is een instituut van de Universiteit Maastricht dat in samenwerking met UWV is opgericht. CIAO biedt een kennisplatform aan alle partijen die zich professioneel inzetten voor de bevordering van de duurzame arbeidsparticipatie van werkenden en werkzoekenden en in het bijzonder voor mensen die niet zelfstandig in staat zijn om te participeren in de huidige arbeidsmarkt. CIAO verricht daartoe wetenschappelijk en praktijkgeoriënteerd onderzoek en ontwikkelt praktische tools.
www.inclusievearbeidsorganisatie.org

Inclusief organiseren van werk: artikelen en onderzoeken

Duurzame inzetbaarheid: artikelen, onderzoeken, leidraad

Achtergrondinformatie

Iedereen doet dus mee!

De inclusieve arbeidsorganisatie is de afgelopen jaren steeds meer een begrip geworden. De arbeidsdeskundige heeft al jaren een rol bij het ‘inclusief organiseren van werk’: het realiseren van passende functies/takenpakketten bij bedrijven. Heel langzaam aan worden deze functies ook opgenomen in functiehuizen en wordt een functie niet alleen rondom één kandidaat gevormd maar denkend vanuit het werkproces. Hiermee wordt de kans op duurzaamheid groter. Wij zien dat er vervolgens ook veel aandacht nodig is voor de juiste match. De meeste kans op succes is nog altijd een goede fit tussen de vereisten van het werk en de mogelijkheden van de mens. Met, waar nodig, inzet van meest adequate compenserende voorzieningen.

We staan nog aan het begin van dit proces, er is nog niet voldoende besef van de noodzaak tot andere handelswijze en er is dus ook nog geen verankering. Het zou gemeengoed moeten zijn in alle arbeidsorganisaties. Het zou gemeengoed moeten zijn onder alle arbeidsdeskundigen.

Deze beweging is ons inziens noodzakelijk om duurzaam werken mogelijk te maken. We moeten voorkomen dat mensen uitvallen, en als zij uitvallen in bijvoorbeeld de eerste twee ziektejaren, dat zij snel weer terug zijn in werk. En als mensen niet aan het werk zijn – onder welk wettelijk regime of polis of vanwege welke oorzaak dan ook - is re-integratie in duurzaam werk ook heel belangrijk.

We hebben jarenlang ‘gesleuteld’ aan mensen en doen nog steeds: een leven lang ontwikkelen (SZW), een competentieprofiel (AWVN). We gaan nu sleutelen aan werk. En we gaan werkgevers en werkenden in Nederland en onze leden daarvan overtuigen.

TERUG NAAR kenniscentrum

Inhoud van het dossier