Het kabinet heeft een ambitieus plan gepresenteerd om het arbeidsongeschiktheidsstelsel te hervormen. Dit nieuwe stelsel moet eenvoudiger, effectiever en toekomstbestendig worden. De voorgestelde wijzigingen, grotendeels gebaseerd op de aanbevelingen van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS), hebben grote gevolgen voor werknemers, werkgevers en uitvoeringsinstanties zoals UWV. Maar vooral: wat betekent dit voor arbeidsdeskundigen?
Kernpunten in het plan voor de hervorming
De plannen richten zich op vier pijlers:
- Vereenvoudiging: Minder bureaucratie, snellere beslissingen en duidelijkheid over rechten en plichten.
- Snellere beoordelingen: Kortere wachttijden bij UWV en meer focus op werkvermogen.
- Meer nadruk op re-integratie: De verschuiving van medische keuringen naar werkgerichte beoordelingen.
- Betaalbaarheid en houdbaarheid: Inkomensbescherming én arbeidsparticipatie in balans houden.
Concreet hebben ze de volgende plannen:
- Afschaffen van de IVA en duurzaamheidscriterium
Volledig en duurzaam arbeidsongeschikten vallen straks niet meer onder een aparte IVA-uitkering, maar onder een uniform regime. Hierdoor wordt de uitkering verlaagd van 75% naar 70% van het oude loon en geldt altijd een re-integratieverplichting. - Verlagen van de WIA-drempel
De grens om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering wordt verlaagd van 35% naar 25% of zelfs 15% arbeidsongeschiktheid. Dit betekent dat meer mensen in aanmerking komen voor een uitkering en re-integratietrajecten. - Wijzigingen in de WGA
De premiedifferentiatieperiode wordt verkort van 10 naar 5 (of 8) jaar en de WGA-vervolguitkering verdwijnt. Hierdoor behouden mensen die onvoldoende werken een hogere uitkering. - Meer focus op re-integratie en samenwerking
De no-riskpolis wordt uitgebreid, UWV gaat Ziektewet-gerechtigden intensiever begeleiden, en er komt een pilot voor het overdragen van tweede spoor-trajecten naar UWV of regionale dienstverleners. - Praktisch beoordelen en medisch advies bedrijfsarts leidend maken
Praktisch beoordelen wordt de norm, waardoor de nadruk verschuift naar werkvermogen in plaats van medische beperkingen. Het advies van de bedrijfsarts wordt leidend bij de RIV-toets, wat minder herbeoordelingen en snellere trajecten oplevert. - Zelfstandigenverzekering en maximeren maatmanloon
Er komt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. - Het maatmanloon wordt gemaximeerd.
Dit beïnvloedt de hoogte van WIA-uitkeringen, vooral voor werknemers met een hoog inkomen.
Welke impact heeft dit op arbeidsdeskundigen
* Meer re-integratietrajecten: Door de lagere WIA-drempel en afschaffing van de IVA zullen meer mensen begeleiding nodig hebben.
* Grotere focus op werkvermogen: De rol van de arbeidsdeskundige wordt centraler in de beoordeling en begeleiding van werkhervatting.
* Intensievere samenwerking met bedrijfsartsen en UWV: De nadruk ligt niet meer op het vaststellen van "duurzame arbeidsongeschiktheid", maar op de mogelijkheden van de werknemer.
* Mogelijke extra werkdruk: Door een toename in re-integratieopdrachten en de impact van wijzigingen in premiedifferentiatie kunnen arbeidsdeskundigen meer cases te verwerken krijgen.
De NVvA als gesprekspartner
Deze hervormingen vragen om actieve betrokkenheid van arbeidsdeskundigen. De NVvA blijft de ontwikkelingen volgen en zoekt de dialoog met beleidsmakers om de belangen van het vakgebied te waarborgen.
Wat vind jij van deze hervormingen? Hoe zie jij de rol van de arbeidsdeskundige in dit nieuwe stelsel? Deel je mening met ons en denk mee over de toekomst!