Alles voor de arbeidsdeskundige
Ruim een derde van de werkende vrouwen houdt hormonale klachten stil op de werkvloer. Dat blijkt uit onderzoek van het CBS en TNO. Het gaat om klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, buikpijn en stemmingswisselingen – vaak het gevolg van menstruatie, zwangerschap of overgang.
Hormonale klachten zijn verre van zeldzaam: 80 procent van de werkende vrouwen geeft aan hier soms of regelmatig last van te hebben. Toch kiest 35 procent ervoor deze klachten niet te delen met collega’s of leidinggevenden. Ter vergelijking: bij andere gezondheidsklachten zwijgt 24 procent van de werknemers – vrouwen én mannen.
“De pijn is vaak zo heftig dat vrouwen hun dagelijkse werk nauwelijks kunnen uitvoeren,” zegt Judith Huirne, gynaecoloog bij het Amsterdam UMC. Hevige menstruaties en overmatige bloedingen zijn enkele van de klachten die zij regelmatig hoort.
Een luisterend oor ontbreekt vaak
Bijna één op de tien vrouwen die hun klachten niet bespreken, zegt hier wél behoefte aan te hebben. Een vergelijkbaar aantal zou graag ondersteuning krijgen van hun leidinggevende. “Dat herkennen wij”, zegt Huirne. “Deze klachten worden nog te vaak afgedaan als ‘vrouwenkwaaltjes’. Daardoor voelen vrouwen zich niet serieus genomen en blijven ze er liever over zwijgen.”
Om het onderwerp bespreekbaar te maken, startte het Amsterdam UMC een gratis spreekuur voor medewerkers. Dat slaat aan. “Vrouwen voelen zich hierdoor gesteund, en het helpt om het gesprek op gang te brengen binnen teams,” aldus Huirne.
Ziekmelden of doorzetten – beide met gevolgen
Vrouwen zwijgen niet alleen, ze zetten vaak ook door. Maar liefst 67 procent werkt ondanks klachten door. Bij andere gezondheidsproblemen ligt dat op 43 procent. Toch meldt een aanzienlijk deel zich ook geregeld ziek. “Vaak kortdurend, maar wel maandelijks,” zegt Huirne. “Dat heeft invloed op het functioneren, én op carrièrekansen.”
De helft van de vrouwen met hormonale klachten voelt zich beperkt in hun werk. Ook onder andere werknemers komt dit voor, maar de impact van hormonale klachten blijft onderbelicht.
Oproep tot open cultuur rond hormolane klachten
Volgens CBS en TNO kunnen werkgevers veel winst behalen door een open werkcultuur te stimuleren waarin ruimte is voor hormonale klachten. Specifiek wordt gewezen op het belang van aandacht voor vrouwen met terugkerende menstruatieproblemen, “omdat zij nog een hele loopbaan voor zich hebben.”
Meer onderzoek en betere zorg nodig
Gynaecoloog Huirne ziet dat de aandacht voor het onderwerp groeit – met als voorbeeld landen als Spanje en Portugal, waar menstruatieverlof wettelijk is geregeld. “Dat is goed voor de emancipatie. Tegelijkertijd is het geen structurele oplossing,” zegt ze. “Vrouwen lijden dan weliswaar thuis in plaats van op het werk, maar het probleem blijft bestaan. Alleen betere diagnostiek en behandelingen brengen echte verandering.”
Ook staatssecretaris Judith Tielen benadrukt het belang van onderzoek boven verlof. “Met betere kennis kunnen we gerichter behandelen en sneller richtlijnen aanpassen.” Binnen de Nationale Strategie Vrouwengezondheid is hiervoor tot 2030 vijftien miljoen euro beschikbaar.
Hormonale klachten en verzuim: een blinde vlek
Ondanks de omvang en frequentie van hormonale klachten, zijn ze nog altijd een blinde vlek binnen het verzuim- en re-integratiebeleid van veel organisaties. Terwijl juist deze klachten regelmatig leiden tot kortdurend, terugkerend verzuim en verminderde inzetbaarheid. Door hormonale gezondheid bespreekbaar te maken en integraal onderdeel te maken van duurzaam inzetbaarheidsbeleid, kunnen werkgevers bijdragen aan tijdige ondersteuning, minder verzuim en betere re-integratiekansen voor vrouwen.