'Dankzij inzet van technologie voelt de cliënt zich weer gelijkwaardig'

Wie ben je en wat doe je?

‘Ik ben Alice van Zalk en ik werk al ruim vijfentwintig jaar bij UWV, waarvan zo’n vijftien jaar in de functie van arbeidsdeskundige. Sinds 2015 werk ik voor de afdeling Voorzieningen Re-integratiemiddelen (VRIM). Die verzorgt de vervoersvoorzieningen, meeneembare voorzieningen en communicatieve voorzieningen voor mensen die dat nodig hebben. Denk aan mensen die vanwege een beperking bijzonder vervoer naar hun werk nodig hebben, aanpassingen aan hun werkplek kunnen gebruiken of slechtzienden die via hulpmiddelen goed kunnen communiceren.'

Wat is de laatste technologie die je zelf in je werk hebt gebruikt?

‘De Inspiratietool inclusieve technologie biedt een handig overzicht dat een denkrichting kan aangeven naar bepaalde oplossingen. Binnen onze afdeling hebben we een snelkoppeling naar de Inspiratietool. Ook ChatGPT gebruik ik af en toe. In het najaar van 2024 hebben de arbeidsdeskundigen van UWV een externe training gevolgd: “ChatGPT voor arbeidsdeskundigen”. Tijdens deze training kregen we tools over hoe we ChatGPT kunnen toepassen in ons werk. Toen is het gebruik van AI bij mij meer gaan leven. Sindsdien schrijf ik af en toe prompts in ChatGPT of Copilot. Ook helpt Google Gemini bij zoekopdrachten. Bij het zoeken van voorzieningen ben je vaak aan het googelen naar oplossingsrichtingen. Maar het gebruik van AI zit er bij mij nog niet ingeslepen. Binnen ons werk moet je vooral je ogen openhouden voor ontwikkelingen en een brede scope houden. Bijvoorbeeld door naar beurzen te gaan, maar ook door buiten de bestaande kaders te kijken.’

‘Zo had ik laatst een cliënt die met een gewone rolstoel zijn werk niet meer goed kon inrichten. Ik kende al sta-rolstoelen die op accu werken, maar die zijn erg storingsgevoelig. Nu kreeg ik een tip om te kijken naar een bedrijf dat een innovatieve mechanische sta-rolstoel had ontwikkeld, de Ezer, zonder elektronische onderdelen. De inzet hiervan was best spannend. Het bedrijf is een startup en de betreffende rolstoel was de allereerste die van de productieband gerold kwam. Maar de eerste tekenen zijn positief. Naast dat de cliënt zijn werk weer goed kan uitvoeren, heeft hij het gevoel er weer bij te horen. Hij kan mensen weer in de ogen kijken en voelt zich weer gelijkwaardig.’

Bij welke beperkingen in arbeid kun je technologische hulpmiddelen inzetten? In hoeverre heb je daarover geadviseerd?

‘Vaak zijn een aangepaste bureaustoel of brailletoetsenbord de eerste technologische hulpmiddelen waar mensen aan denken. Maar er is zoveel meer. Zo heb ik een cliënt die een forse visiebeperking heeft. Ze heeft allerlei hulpmiddelen, zoals spraaksoftware en een vaste werkplek op de school waar ze docent is. Maar het kost haar veel energie om haar werk te doen en zich door de school te bewegen. Ze ontkomt er bijvoorbeeld niet aan om in verschillende lokalen les te moeten geven. Daar zijn vaak tafeltjes verschoven of staat het bureau op een andere plek. Niet alleen loopt ze daar letterlijk tegenaan, het geeft haar ook veel stress.’

‘Maar de nieuwste technologische ontwikkelingen, met AI, kunnen haar helpen. Zo heb ik haar Envision Glasses aangemeten, een bril die wordt aangedreven door AI-technologie en die in feite de omgeving voor haar omschrijft. Komt ze nu een klaslokaal binnen, dan beschrijft de bril direct hoe dat lokaal eruitziet. En heeft ze hulp nodig met een computer of laptop, dan kan ze een IT-collega via de bril laten meekijken. Hierdoor werkt ze een stuk efficiënter én heeft ze veel minder stress. Dit is een mooi voorbeeld van hoe AI mensen kan helpen.’

Hoe zie jij de relatie tussen arbeid (duurzame inzetbaarheid) en technologie?

‘Er zijn heel veel technologische mogelijkheden om de duurzame inzetbaarheid van werknemers te verhogen. Maar we merken dat veel werknemers én werkgevers daar niet bekend mee zijn. Ook zie je dat mensen die net ziek zijn geworden of een beperking hebben gekregen nog geen hulpmiddelen bij ons aanvragen. Bijvoorbeeld omdat ze de urgentie er nog niet van inzien. Terwijl beperkingen vaak langdurig zijn. Als je bij wijze van spreken een been mist, dan komt dat er niet meer aan. Je kunt dan als cliënt óf werkgever dus direct doorschakelen naar het UWV. Samen kunnen we dan bekijken welk hulpmiddel past, waardoor iemand zijn werk gewoon kan blijven doen. Ik zie het als onze taak om meer bekendheid te geven aan alle mogelijkheden die er zijn.’

Heb je een tip voor andere arbeidsdeskundigen?

‘Houd vooral een open blik en kijk verder dan de bekende producten en hulpmiddelen. Zo draag je eraan bij dat iemand toch zo duurzaam mogelijk zijn of haar werk kan volhouden. En zoek elkaar op, spar met collega’s, overleg met elkaar. We kunnen alleen maar van elkaar leren.’

5 vragen aan...

In de reeks '5 vragen aan' interviewen we arbeidsdeskundigen en andere betrokkenen over hun visie op en inzet van technologieën en technologische hulpmiddelen. Wil jij hierover geïnterviewd worden? Laat het ons weten via akc@arbeidsdeskundigen.nl