Reactie van de NVvA op Commissie Regulering van Werk

Iedereen doet mee

Iedereen doet mee op de arbeidsmarkt is ons motto. Ons doel is iedereen die wil en kan werken die mogelijkheid te bieden. Overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties én professionals moeten hierbij de handen ineenslaan om de veranderingen ECHT te doen slagen. Niet alleen een visie hebben op, maar ook daadkracht tonen. Passend werk is de sleutel tot succes. Het systeem goed inrichten én de rol van de professional in de uitvoering goed faciliteren is noodzakelijk voor het welslagen.

Werk passend maken

Onze ambitie is dat in Nederland alle arbeidsorganisaties alle mensen, al dan niet met een beperking, chronische ziekte of arbeidshandicap (kunnen) laten werken in een veilige en gezonde werkomgeving.
In onze visie is werk altijd passend of passend te maken; dat werk dus geschikt te maken is. Wij ambiëren dat de drempel om toe te treden tot de arbeidsmarkt laag is voor iedereen die wil en kan werken. Arbeidsorganisaties moeten niet voor een klein deel maar helemaal inclusief zijn.

Een inclusieve arbeidsorganisatie is een organisatie die optimaal gebruikmaakt van de diversiteit van talenten en vermogens op de arbeidsmarkt. Het is een organisatie waarin iedereen in staat wordt gesteld om naar vermogen bij te dragen aan het bedrijfsresultaat. Een inclusieve arbeidsorganisatie is daarom ook in staat om alle mensen, ook die met arbeidsbeperkingen, op te nemen en duurzaam in dienst te houden en te voorkomen dat werknemers voortijdig uitvallen. In de inclusieve arbeidsorganisatie werken mensen met en zonder een beperking, chronische ziekte of arbeidshandicap met elkaar samen. Het werk is zo ingericht dat medewerkers altijd taken hebben die passen bij hun capaciteiten, interesses, talenten en vaardigheden. We noemen dit ‘inclusief organiseren van werk’. Dat vereist flexibiliteit.

Passend werk staat centraal en is inzet van alle kwaliteiten van de arbeidsmarkt: of je nu jong, oud, allochtoon, autochtoon, hetero, LHBT, arbeidsgehandicapt, man of vrouw bent. Dat vraagt om maatwerk en een voortdurende verandering van werk. Denk bijvoorbeeld aan aanpassingen van werkplek, -tempo en -tijden aan individuele mogelijkheden. En ook aan het faciliteren van gewenste leer- en ontwikkelmogelijkheden. Tevens is het van groot belang dat het werkklimaat stimulerend is voor inclusie; zonder begrip en ondersteuning van collega’s is het een verloren zaak. Met dit maatwerk kan worden gewaarborgd dat mensen structureel arbeid verrichten met een goede balans tussen werk en mogelijkheden. Maatwerk is ook nodig bij inhuur: het verschil tussen dienstverband en zelfstandigheid is groot. Ook daar is flexibiliteit en een trampoline (geen vangnet) aan de onderkant van de arbeidsmarkt nodig.

De huidige krapte op de arbeidsmarkt stimuleert deze ontwikkeling. Voor veel werkgevers is het vinden van personeel geen sinecure. Wie blijft vasthouden aan traditionele opleidings- en ervaringseisen, vangt vaak bot. Daarom is het zo belangrijk werk passend te maken om mensen die nu nog volgens wet- en regelgeving en polissen arbeidsongeschikt zijn een extra kans te bieden. Deze mensen hebben wel degelijk kwaliteiten en mogelijkheden. Het is alleen nodig het werk op deze kwaliteiten en mogelijkheden aan te passen.

Passend werk bij ieder mens in elke levensfase

Werken is belangrijk voor mensen: het geeft zingeving en is een medicijn voor degenen die tijdelijk of chronisch arbeidsongeschikt raken. Die laatste groep mensen wordt de komende jaren steeds groter. Arbeidsdeskundigen merken in hun praktijk dat chroniciteit en andere problemen van mensen terugkeer in werk complexer maken. Maar het is mogelijk als passend werk centraal staat. Ook duurzame inzetbaarheid staat nog maar aan het begin. Hele groepen mensen hebben zich niet ontwikkeld en eenzijdig en beperkt uitgedaagd gewerkt.

De oplossing voor duurzame inzetbaarheid van elk individu is ook voortdurend passend werk. Werk dat aansluit en meebeweegt op talenten, mogelijkheden en ambities en rekening houdt met beperkingen. Werk dat ook aangepast wordt aan dit individu. Werk dat plezier geeft en waardevol is door wederkerigheid. De werkende heeft daar allereerst een eigen verantwoordelijkheid in. De grootste groep werkenden heeft daar alleen een stimulans in nodig. En een beperkte groep - met name de onderkant van de arbeidsmarkt - heeft daar veel meer in nodig: facilitering en begeleiding. Er zijn voor deze groep mensen veel extra impulsen nodig om de tweedeling in de arbeidsmarkt teniet te doen. Wij zien kansen mits professioneel begeleid.

Passende professional

Professionals van de werkvloer moeten ingezet worden bij de introductie van een nieuw systeem. Zij hebben elke dag, week in week uit, met mensen en arbeidsorganisaties te maken. Zij kunnen overzien wat gevolgen zijn voor mens en werk. Zij kunnen een verandering bewerkstelligen. Er zijn al rapporten volgeschreven over de onwenselijkheid van regeldruk, procedures etc. De professionals moeten hun vak goed kunnen uitoefenen en als er ‘’afgerekend’’ moet worden dan op output en kwaliteit.

Arbeidsdeskundigheid, het specialisme in de relatie mens, werk en inkomen is van essentieel belang bij het voorkomen, beoordelen en herstellen van een disbalans van mensen en het passend maken van werk. Inzet op het juiste moment van een arbeidsdeskundige beperkt ‘’de schade’’. De arbeidsdeskundige moet in de keten veel eerder ingezet worden dan nu het geval is. Dan kan de arbeidsdeskundige nog goed interveniëren en erop inzetten dat iedereen daadwerkelijk meedoet.