Cahier 24 – Cursusgids Uniforme Loonwaardebepaling
Bijlage 6: Voorbeeldcasus waarbij tempo, kwaliteit en netto werktijd lastig te kwantificeren zijn

Danny is een 22-jarige jongeman die momenteel de BBL mbo-niveau 2 opleiding tot beveiliger volgt. Hij gaat één dag per week naar school. De overige dagen werkt hij als portier in een nachtclub. Danny heeft in het verleden gewerkt als medewerker horeca; dit stagneerde echter als gevolg van de belemmeringen die hij ervaart. Danny heeft moeite met zijn sociale- en communicatievaardigheden en raakt snel overprikkeld.

Vragenlijsten (geen vereiste)

Ongeveer een week voorafgaand aan de loonwaardebepaling stuurt de loonwaardedeskundige een vragenlijst naar zowel de werkgever als de werknemer. Een dag voor de loonwaardemeting neemt de loonwaardedeskundige de ingevulde vragenlijsten door, ter voorbereiding op de loonwaardemeting. Dit is echter geen vereiste. De informatie beschreven tot aan ‘Werkplekbezoek, gesprek werknemer en gesprek werkgever’ in deze casus is verkregen uit deze vragenlijsten.

Vragenlijst werknemer

Danny geeft op de vragenlijst aan dat hij een opleiding op het voortgezet speciaal onderwijs heeft afgerond en momenteel bezig is met de BBL-opleiding beveiliger. Hij beantwoordt daarnaast meerdere stellingen, bijvoorbeeld over de omgang met collega’s, zijn concentratievermogen of het nakomen van afspraken. Danny schetst hierdoor een beeld van hoe hij zijn werkzaamheden ervaart. Uit de vragenlijst komt naar voren dat Danny zelf geen belemmeringen ervaart tijdens zijn werkzaamheden.

Vragenlijst werkgever

Werkgever geeft op de vragenlijst aan dat de algemene werkzaamheden van Danny voornamelijk bestaan uit het signaleren. Als Danny iets opvallends signaleert, dient hij dit terug te koppelen aan een collega-portier. Werkgever vult daarnaast dezelfde stellingen in die Danny ook heeft ingevuld én ander stellingen, bijvoorbeeld of Danny vaak afwezig is als gevolg van de belemmeringen de Danny ervaart. Hierdoor ontstaat inzicht in welke overeenkomsten of verschillen er spelen tussen de werkgever en de werknemer op bepaalde werknemersvaardigheden en wordt extra informatie verkregen. Ook krijgt werkgever de ruimte om aan te geven welke sterke punten hij ziet bij Danny en op welke punten Danny zich verder kan ontwikkelen. Werkgever wordt door middel van de vragenlijst alvast geprikkeld om na te denken over het functioneren van Danny op bepaalde aspecten.

Werkgever geeft op de vragenlijst aan dat Danny goed kan signaleren en een prima inschattingsvermogen heeft. Werkgever geeft echter ook aan dat Danny snel overprikkeld lijkt, dat hij wat onzeker kan zijn en hij zijn communicatievaardigheden verder moet ontwikkelen. Als Danny een klant aanspreekt, lijkt de situatie namelijk snel te kunnen escaleren, aldus werkgever. Werkgever benoemt dat dit de reden is dat Danny voor nu situaties terugkoppelt aan een collega-portier. Hij hoopt dat Danny in de toekomst breder inzetbaar is.

Werkgever heeft daarnaast de taken die Danny daadwerkelijk verricht ingevuld op de vragenlijst. Werkgever vertelt dat het voornamelijk Danny’s taak is om vast te stellen of de gasten voldoen aan het toelatingsbeleid. Denk hierbij aan de leeftijd. Ook heeft Danny een taak op het gebied van het signaleren van dreigende situaties en het controleren van het pand na sluitingstijd.

Werkplekbezoek, gesprek werknemer en gesprek werkgever

Werkplekbezoek

Het werkplekbezoek en de gesprekken staan gepland op een maandagmiddag om 15.00 uur. Danny laat zijn werkplek zien, waarbij hij aangeeft dat hij zijn daadwerkelijke werkzaamheden niet kan uitvoeren. Hij werkt in de avonden en nachten op de woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag. Hij start om 21.00 uur en werkt tot 04.00 uur, inclusief pauzes.

Gesprek werknemer

Danny vertelt dat hij zijn werkzaamheden met veel plezier verricht. Hij vertelt dat hij uitkijkt naar opvallende zaken, zoals jongeren die vervelend gedrag laten zien. Danny vertelt dat hij het snel door heeft wanneer bezoekers zich anders gaan gedragen, bijvoorbeeld omdat zij naar binnen willen maar nog niet de juiste leeftijd hebben. Hij geeft aan dat hij zijn bevindingen terugkoppelt aan zijn collega-nachtportier. Danny geeft zelf aan dat hij over het algemeen geen belemmeringen ervaart tijdens zijn werkzaamheden. Wel benoemt hij dat hij soms even tot zichzelf moet komen tijdens zijn werk. Hij geeft daarnaast aan dat hij het soms lastig vindt om te communiceren met zijn collega’s en zich dan even terugtrekt om na te denken over hoe hij iets kan terugkoppelen.

Gesprek werkgever

Normfunctie en functie

Tijdens het gesprek met de werkgever vraagt de loonwaardedeskundige eerst de functie en de normfunctie uit bij de werkgever; dit is deels ook in de vragenlijst aan bod gekomen. De werkgever benoemt dat de functie die Danny bekleedt de functie van portier is en dat hij een contract heeft van 24 uur per week. Werkgever benoemt dat er een landelijk functieprofiel is vastgesteld voor portiers en dat hij de andere portiers van zijn nachtclub op basis van dit functieprofiel heeft aangenomen. Het gaat om het volgende functieprofiel:

Werkgever benoemt dat Danny niet alle taken verricht die beschreven staan in het functieprofiel. Danny ervaart namelijk beperkingen in zijn sociale- en communicatievaardigheden als gevolg van een beperking. Hij overziet de gevolgen van zijn eigen gedrag niet altijd, heeft geen inzicht in wat zijn gedrag en manier van communiceren oproept bij een ander. Ook komt hij niet goed uit zijn woorden of kan hij gaan stotteren en overmatig gaan trillen. Danny lijkt hierdoor wat onzeker. Daarnaast lijkt hij sneller overprikkeld en afgeleid. Werkgever geeft aan dat hij Danny daarom alleen laat signaleren en observeren.

Met Danny is afgesproken dat hij de bezoekers controleert op het toelatingsbeleid (taak 1.1), ronden loopt (taak 2.1), oplet of zich calamiteiten gaan voordoen (taak 2.2) en aan het eind van zijn dienst controleert of de club goed is afgesloten (taak 2.4). Van Danny wordt verwacht dat hij, wanneer er zich opvallende zaken omtrent een van de bovenstaande taken voordoet, een collega inschakelt. Er is met Danny afgesproken dat hij bezoekers niet zelf aanspreekt als gevolg van de belemmeringen die hij ervaart in zijn sociale- en communicatievaardigheden. Zijn functie is voor een groot deel aangepast op de belemmeringen die hij ervaart.

Functie vertalen naar Tempo (T), Kwaliteit (K) en Netto werktijd (N)

Het bovenstaande maakt duidelijk dat er een landelijk functieprofiel aanwezig is. Werkgever benoemt dat dit functieprofiel overeenkomt met de normen die hij stelt aan zijn portiers. Voor de loonwaardedeskundige is het prettig dat er een functieprofiel aanwezig is. Uit dit functieprofiel blijkt echter dat Danny niet alle taken van de functie verricht: van de zeven taken binnen de functie voert hij er vier uit (4/7*100=57%). Gesteld kan worden dat minder dan 60% van zijn taken overeenkomt met de norm. Aangezien er per taak een norm beschreven wordt, wat in de lijn licht van de verwachting van de werkgever ligt, kan er echter nog wel gebruikgemaakt worden van het functieprofiel. De taken die staan beschreven, lijken echter niet kwantificeerbaar. Hoe kan de loonwaardedeskundige in dit geval TKN verder uitvragen?

TKN uitvragen bij werkgever bij niet kwantificeerbare functie*

*om de lengte van de casus te beperken is er 1 taak uitgewerkt.

Werkgever benoemt dat Danny’s functie uit vier taken bestaat. Een van die taken is het controleren van bezoekers op het toelatingsbeleid. Werkgever benoemt dat Danny tijdens deze taak een signalerende functie heeft. Wanneer hij inschat dat een persoon jonger dan 21 jaar is of zich niet aan de kledingvoorschriften houdt, moet hij dit terugkoppelen aan een collega-portier. Werkgever benoemt dat het niet de bedoeling is dat Danny personen zelf gaat aanspreken in verband met de belemmeringen die hij ervaart in zijn sociale- en communicatievaardigheden.

Binnen deze taak is er geen sprake van aantallen. Zo kan het aantal bezoekers per avond verschillen. Om TKN toch uit te vragen, kan de loonwaardedeskundige denken aan vragen over de belemmeringen die Danny ervaart in combinatie met het observeren van Danny. Wat valt op? Is er sprake van andere opvallende zaken?

Bij het stellen van deze vragen geeft werkgever aan dat de functie van Danny bewust is aangepast, zodat hij minimaal contact heeft met andere bezoekers. Hij geeft aan dat Danny enthousiast is. Het valt werkgever echter wel op dat Danny nogal snel is afgeleid tijdens zijn werkzaamheden. Wanneer er zich een situatie voordoet bij een andere nachtclub gaat zijn aandacht daarnaartoe, waardoor hij zich niet meer focust op zijn eigen werkzaamheden. Daarnaast heeft werkgever de indruk dat Danny wat onzeker is over zijn eigen capaciteiten. Hij moet dan even tot zichzelf komen, waardoor hij niet tijdig op zijn collega’s afstapt om een situatie terug te koppelen. Werkgever benoemt op deze taak dus twee belemmeringen die van invloed kunnen zijn op de loonwaarde.

Langer bezig met het terugkoppelen (tempo)

Werkgever benoemt dat Danny opvallende zaken moet terugkoppelen aan zijn collega’s. Omdat hij echter zelf niet kan handelen als hij iets signaleert, is Danny langer bezig met het ‘oplossen’ van de situatie. Werkgever geeft aan dat een portier normaliter direct handelt, maar omdat Danny de situatie eerst moet terugkoppelen duurt dit langer. Het anticiperen op een situatie duurt normaal gesproken vijf minuten, maar bij Danny duurt dit in totaal tien minuten omdat hij dit moet terugkoppelen. Werkgever benoemt dat Danny en zijn collega’s gemiddeld drie keer per uur opvallende zaken zien en hierop anticiperen. Dit betekent dat Danny gemiddeld drie keer per uur vijf minuten – dus vijftien minuten per uur – langer bezig is. Hij is dan namelijk wel bezig met zijn werkzaamheden.

T-norm is: 15 minuten.

T Danny is: 30 minuten.

T = 15/30*100= 50%

Danny presteert slechts 30 minuten op 50%; de overige 30 minuten op 100%. Zijn tempo over het gehele uur is (50+100)/2=75%

Snel afgeleid (kwaliteit)

Werkgever benoemt dat Danny snel is afgeleid; hij heeft zijn aandacht dan niet meer bij zijn eigen werkzaamheden. Wat gebeurt er wanneer Danny afgeleid is en zijn aandacht niet bij zijn eigen werk heeft? Werkgever benoemt dat veel jonge bezoekers dan proberen om naar binnen te gaan. Hij vertelt echter dat de collega-portier deze jonge bezoekers veelal alsnog aanhoudt. Laat een collega-portier dan nooit iemand onder de 21 jaar naar binnen gaan? Werkgever benoemt dat dit altijd wel gebeurt; vaak is dit echter het gevolg van een verkeerde inschatting en niet omdat een collega-portier wordt afgeleid door andere gebeurtenissen in de omgeving. Werkgever benoemt dat dit bij een collega-portier misschien vijf keer per honderd controles voorkomt. Omdat Danny vaker is afgeleid, gebeurt dit bij hem ongeveer achttien keer per honderd controles. Werkgever benoemt dit jammer te vinden, juist omdat Danny vooral de inschatting wat betreft de leeftijd goed lijkt te kunnen maken.

Kwaliteit van de norm = 5/100*100= 5% verminderd = 95%

Kwaliteit Danny = 18/100*100= 18% verminderd = 82%

In het systeem wordt bij de norm de kwaliteit dus ook op 95% gezet i.p.v. 100%. Werkgever geeft tenslotte aan dat ook de norm niet foutloos werkt. Het systeem verrekent de verhoudingen automatisch.

Onzeker

Werkgever benoemt daarnaast dat Danny wat onzeker is in situaties, terwijl Danny over het algemeen juist goede inschattingen maakt. Werkgever benoemt dat Danny soms lijkt te twijfelen of hij een situatie moet terugkoppelen aan een collega-portier. Hij ziet dat Danny dan zijn plaats even verlaat en de rust opzoekt. Na ongeveer twee minuten komt hij dan terug en koppelt de situatie terug aan een collega-portier. Werkgever benoemt dat het lijkt alsof hij zijn moed bijeen moet rapen en even diep moet ademhalen alvorens hij een terugkoppeling geeft. Werkgever kan niet benoemen of dit een gevolg is van onzekerheid of dat Danny bezig is om na te denken over hoe hij de situatie kan terugkoppelen (communicatievaardigheden). Werkgever geeft aan dat Danny twee minuten zijn werkplek verlaat, hoe vaak komt dit voor op een avond? Werkgever geeft aan dat dit wisselend is. Het hangt af van de drukte en de situaties die zich voordoen. Danny lijkt vooral moeite te hebben met situaties op het gebied van kledingvoorschriften. Werkgever heeft van andere portiers te horen gekregen dat dit terugtrekken gemiddeld toch zo’n vijf keer per avond voorkomt. Danny is dus, naast zijn pauzes, ongeveer tien minuten (5*2 minuten) per avond van zijn werkplek. Als Danny van zijn werkplek is, is hij niet inzetbaar voor de taak die hij dan hoort te verrichten.

I = 10 minuten minder inzetbaar*4 werkdagen = 40 minuten minder inzetbaar per werkweek.

24 uur*60 minuten = 1.440 minuten per werkweek.

40/1.440*100=2,7% per week verminderd inzetbaar.

I = 100%-2,7% = 97,23%

Rapporteren

Na het verwerken van de gegevens op basis van de gesprekken lijkt Danny dus te worden belemmerd op de taak ‘het controleren van bezoekers op het toelatingsbeleid’. Werkgever benoemt dat Danny snel is afgeleid en wat onzeker lijkt als hij situaties moet terugkoppelen. In systemen kan er gebruikgemaakt worden van een ontwikkeladvies, wat de demping op de loonwaarde eventueel zou kunnen verminderen. Zo kan de loonwaardedeskundige in dit geval adviseren om collega-portiers Danny wat vaker een compliment te geven, zodat zijn onzekerheid wellicht wat vermindert. Daarnaast kan de werkgever nadenken over een assertiviteitscursus en een cursus op het gebied van communicatievaardigheden. Danny is snel overprikkeld en lijkt daardoor ook snel afgeleid. Het advies kan zijn om Danny hierop te blijven aanspreken en inzichtelijk te maken waarom het van belang is dat hij zijn aandacht bij zijn werk houdt.

Voorwaarde loonwaarde

Werkgever benoemt dat hij de functie van Danny heeft aangepast, gezien de belemmeringen die Danny ervaart. De loonwaardedeskundige heeft geen inzage in de eventuele financiële gevolgen van deze aangepaste functie. De aangepaste functie is echter een voorwaarde voor de gemeten loonwaarde