Arbeidsdeskundig Kennis Centrum (AKC)
Hierna formuleren we enkele aanbevelingen die volgen uit de eerder beschreven analyses en conclusies. De aanbevelingen richten zich met name tot werkgevers en arbeidsdeskundigen. Hoewel de publieke dienstverlening vanuit de gemeente of UWV – die beide verantwoordelijk zijn voor de arbeidstoeleiding van mensen of jongvolwassenen met een arbeidsbeperking – grotendeels buiten beschouwing is gebleven, raken een aantal zaken die hier beschreven worden wel aan hun dienstverleningsproces.
Organiseer passend werk bij de start van de plaatsing. Zet daarbij indien nodig arbeidsdeskundige expertise in. Een goed begin is het halve werk. Als er vanaf de start van de plaatsing samen met de werknemer goed gekeken wordt wat deze kan en wil, is de kans het grootst dat er een duurzame plaatsing gerealiseerd kan worden. Ook de mogelijkheden van de werknemer om verder te ontwikkelen in deze of andere functies binnen de organisatie kunnen hierin meegenomen worden. Arbeidsdeskundigen kunnen gezien hun kennis en kunde in belangrijke mate bijdragen aan het organiseren van passend werk. Het creëren van passend werk is een belangrijk knelpunt bij zowel de start van de plaatsing als bij de continuering van arbeidsplaatsingen in de eigen of een andere organisatie gebleken.
Monitor de arbeidsplaatsingen. Verleg de focus van instroom naar continuïteit en/of doorstroom. In de huidige praktijk van arbeidstoeleiding ligt de focus vooral op het moment van plaatsing. Maar als iemand geplaatst is, begint de werknemersreis eigenlijk pas. Het is belangrijk de focus en energie te verleggen van het moment van plaatsing naar het continueren van arbeidsplaatsingen of doorstroom naar ander werk buiten de organisatie. Matching tussen werknemer en de functie of het team is daarmee niet een zaak van het moment van plaatsing. Het vraagt om voortdurende alertheid, om zo nodig tijdig te kunnen bijstellen of acties in te zetten die de duurzaamheid van de plaatsing borgen. Ook hier zouden arbeidsdeskundigen de werkgever en werknemer kunnen ondersteunen. Mogelijk kan deze rol ook door andere personen binnen of buiten de organisatie opgepakt worden. Dit vraagt wel om betrokkenheid bij de plaatsing.
Ontwikkel organisatiebeleid op het duurzaam plaatsen van werknemers met arbeidsbeperkingen. Veel werkgevers hebben goede bedoelingen en intenties als het gaat om het aannemen werknemers met een arbeidsbeperking. Zij onderschrijven het maatschappelijk belang van inclusief ondernemen. In de praktijk komen werkgevers vaak hobbels tegen. Het formuleren van enkel een missie (doel) zonder een duidelijk plan hoe dit doel bereikt gaat worden, lijkt minder effectief. Veel plaatsingen bleken kwetsbaar door veranderingen waarmee werknemers met arbeidsbeperkingen te maken kregen. Het ter plekke bijsturen of oplossen van dergelijke situaties vraagt veel veerkracht en flexibiliteit van werkgevers (en werknemers). Het uitdenken van beleid om duurzame plaatsingen voor werknemers met een arbeidsbeperking te realiseren en vastleggen van zaken die daarvoor ingeregeld moeten worden, kan daarbij ondersteunen.
Financiële stimuleringsmaatregelen mogelijk verbreden om ondersteuning voor werkgevers te regelen. De overheid kent op dit moment verschillende instrumenten en financiële stimuleringsmaatregelen om werkgevers te ondersteunen bij het aannemen van werknemers met een arbeidsbeperking (www.samenvoordeklant.nl). Deze helpen om de drempels voor werkgevers te verlagen, maar zijn veelal gekoppeld aan de werknemer. Werkgevers – ook die met ervaring met het plaatsen van werknemers met arbeidsbeperkingen – geven aan behoefte te hebben aan ondersteuning. De meer ervaren werkgevers zoeken iemand die met hen meedenkt over de situaties die zij tegenkomen rondom de arbeidsplaatsingen van werknemers met arbeidsbeperkingen. Publieke dienstverleners zouden hun werkgeversdienstverlening effectiever kunnen maken door na te denken op welke wijze betrokkenheid en nazorg bij arbeidsplaatsingen van mensen gerealiseerd zouden kunnen worden.
Voor arbeidsdeskundigen: werkgeversdienstverlening inrichten op behoeften van werkgevers en werknemers. Het ondersteunen van werkgevers en werknemers met een arbeidsbeperking is voor arbeidsdeskundigen veelal nog geen dagelijkse praktijk. Dit onderzoek laat zien dat de inzet van arbeidsdeskundige expertise op verschillende manieren in belangrijke mate kan bijdragen aan duurzame arbeidsplaatsingen voor werknemers met een arbeidsbeperking. Werkgevers geven aan daar ook behoefte aan te hebben. Dit onderzoek heeft verschillende handvatten opgeleverd om de dienstverlening van arbeidsdeskundigen aan werkgevers en werknemers te optimaliseren.